ڕشته‌ی مرواری (1تا8 ) علاءالدین سه‌جادی

ڕشته‌ی مرواری (1تا8 ) علاءالدین سه‌جادی Oueaa210

ڕشتەی مرواری (١ تا ٨) دووبەرگ
نووسەر: عەلائەدین سەجادی

دەربارەی نووسەر:

ناوی تەواوی (عەلادین نەجمەدین عیسامەدین) ەو لەبنەماڵەی ناوداری (سجادی) یە، ساڵی (١٩٠٧) هاتۆتە دنیاوە لەخێزانێکی ئایینیدا گەورە بووە.
ساڵی (١٩٢٧) بۆ خوێندن هاتووەتە شاری سلێمانی و لەمزگەوتی شێخ جەلال و مزگەوتی حاجی مەلا رەسوڵ بەفەقێیەتی دامەزراوە، ساڵی (١٩٣٨) مۆڵەتی مەلایەتی لای مامۆستا شێخ بابەعەلی تەکیەیی وەرگرتووەو چووە بۆ بەغداو لەمزگەوتی نەعیمە خاتوون لەمەیدان بووە بەپێشنوێژو دانیشتن و کاری ڕۆژانەی لەو مزگەوتەدا بووە، لەبەغدایش لای مامۆستایان شێخ ئەمجەد زەهاوی و شێخ محەمەد قزڵجی بەهەندێ لەزانستە ئیسلامییەکاندا چووەتەوە، لەساڵی (١٩٣٩) دا چووەتە مەیدانی ڕۆژنامەنوسی و لەساڵی (١٩٤١) دا بووە بەبەڕێوەبەری گۆڤاری (گەلاوێژ) و وردە وردە گەشەی پێکردووە تا داخستنی لە (١٩٤٩) دا.
لەساڵی (١٩٤٨) دا پاش ڕاپەڕینە مەزنەکەی کانون، گۆڤاری (نزار) ی بەعەرەبی و کوردی دەرکردووە کە گۆڤارێکی نیشتمانپەروەری سیاسی بووە، پاش شۆڕشی پیرۆزی ١٤ی تەمموزو تا ساڵی (١٩٧٤) مامۆستای ئەدەب و مێژووی ئەدەبی کوردی بووە لەکۆلێژی ئادابی زانکۆی بەغدا، هەر لەساڵی (١٩٧٤) دا کراوە بەئەمینداری گشتی ئەوقاف و (٣) ساڵ لەو کارەدا ماوەتەوە، ساڵانی پاشەوەی بەخانەنشینی و خزمەتی ئەدەبەوە بەڕێ کردووە، ١٣/١٢/١٩٨٤ کۆچی دوایی کردووەو لەگۆڕستانی شێخ عەبدولقادری گەیلانی لەشاری بەغدا لەنزیک شێخ عەبدوڕەحمان ئەبولوافی نەقشبەندی و شێخ ڕەزای تاڵەبانی بەخاک سپێردراوە.
لەو کتێبەی (دلێر عەلادین سجادی) کە بەناوی (یادی سجادی) لەساڵی (١٩٨٧) وەک وەفایەک بەئەدەبی کوردی و بەباوکی دەریکردووە، لەو بابەتە بەپێزانەی کەڵک وەربگرم.
ساڵی (١٩٨٤) ساڵی پرسەو ماتەم بوو، چونکە لەو ساڵەدا هەندێ ئەدیب و نوسەرو ڕۆشنبیری وەک (ئەمین میرزا کەریم، تۆفیق وەهبی، جگەر خوێن، حسێن خانەقا، خاڵە ڕەجەب، حەبیب عەلی میرانی، تاهر سادق، عەلادین سەجادی و محەمەد فیدا) کۆچی دواییان کردو هەریەکەیان بەجۆرێک خزمەتی میللەتەکەمانیان کردووە، لەناو ئەم ناوانەدا مامۆستا (عەلادین نەجمەدین سەجادی) چل ساڵە پتر ژیانی خۆی لەپێناوی زیندووکردنەوەی کەلەپوورو نوسینەوەی مێژووی ئەدەبماندا بەخت کردووە، ئەو سەردەمەی مامۆستا سەجادی چووەتە بەغداو بزووتنەوەیەکی ڕۆشنبیری کوردی سەری هەڵداوە (کوردی و مەریوانی) دوانزدە کتێبیان چاپ کردووە، لاوانی کوردیش (یادگارو دیاری) یان بڵاوکردۆتەوە (یانەی سەرکەوتن) یش لەچالاکیدا بوو، (ژیان) لە سلێمانی و (روناکی) لەهەولێر دەردەچوون، سەجادی پەیوەندی لەگەڵ ڕوناکبیرانی ئەو سەردەمەدا پەیدا کردووەو ئەوانیش کاریان تێکردووە، لەدوا مانگی ساڵی (١٩٣٩) دا گۆڤاری (گەلاوێژ) لەبەغدا هەڵات و تیشکی پڕ شەوقی چیاو هەردو دۆڵەکانی کوردستانی ڕوناک کردەوە مامۆستا سەجادی ئاشنایەتی لەگەڵ بەڕێوەبەرانی ئەم گۆڤارەدا هەبوو. لەبەر ئەوەی بەڕێوەبەری گۆڤارەکە لەبەغدا نەما، کاروباری گەلاوێژ خرایە ئەستۆی سەجادی و هەر خۆی کەرەستەی بۆ کۆ ئەکردەوەو لەچاپخانەدا سەرپەرشتی ئەکردو پیتاک و ئابوونەشی بۆ دابین ئەکرد، سەجادی لەساڵی (١٩٤٨) دا شانبەشانی گەلاوێژ گۆڤارێکی نیو مانگی رامیاری بەناوی (نزار) ەوە بەکوردی و عەرەبی بڵاوکردۆتەوە، پاش ئەوەی بیست و دوو ژمارە لەو گۆڤارە دەرچوو، کاربەدەستان (گەلاوێژ) و (نزار) یان لەساڵی (١٩٤٩) دا داخست، پاش ئەوە مامۆستا دەستی دایە کتێب نوسین، ئەوەبوو لەساڵی (١٩٥٢) دا (مێژووی ئەدەبی کوردی) بەقەوارەی (٦٥٢) لاپەڕە پێشکەش کردین کە تیایدا وتویەتی (خۆم گەلێ بەبەختیار ئەزانم کە خوا یارمەتی دام و توانیم لەماوەی چەند ساڵێکدا بەکۆششی فیکرو ماڵی خۆم، ئەم کتێبە کە مێژووی ئەدەبی کوردیە یا بەواتایەکی فراوانتر (دائرە المعارف) ی کوردی یە، بێنمە بەرهەم و پێشکەشی بکەم) لەدواییدا ئەڵێت Sad

هێنام ئەدەبی کوردیم کرد بەکۆشکێک و بەدنیایەک بەڵام نەک کۆشکێکی داروپەردوو، چونکە ئەو جۆرە کۆشکانە لەبەر پلاری گەرمای هەتاوی هاوینداو سەرمای بەفری زستاندا خۆیان ناگرن، کردم بەکۆشکێک نە باکی بەکڵپەو بڵێسەی هەتاوو هاوین بێ، نەبەتۆف و کڕێوەی بۆرانی زستان).
کاتێکیش بەدرێژایی سی و پێنج ساڵ کە ئیمامی مزگەوت بووە، هەموو ڕۆژێک نێوان نوێژانی مەغریب و عیشا لەمزگەوتە بچکۆلانەکەیدا ئەدیب و ڕۆشنبیرو ناسیاوانی لەدەوری کۆ ئەبوونەوەو دەست ئەکرا بەگفتوگۆو نوکتەو قسەی خۆش. بوَیەش ئەو هەلەی لەدەس نەداوەو ئەو قسە خۆش و نەستەقانەی کە بەدڵی بووبێت تۆماری کردوون و سەرلەنوێ دایڕشتوونەتەوە، ئەوەبوو لەساڵی (١٩٥٧) ەوە تا ساڵی (١٩٨٣) هەشت بەرگە کتێبی بەناوی (رشتەی مرواری) یەوە لێ چاپکردن، کە بوو بەجۆرە ئەدەبێکی زیندووی میللەتەکەمان. لەساڵی (١٩٥٣) یشدا سیپارەیەکی ناوی کوڕو کچی کوردی پێشکەش باوک و دایکان کرد، لەناوەڕاستی پەنجاکاندا گەشتێکی (١٨١٦) کیلۆ مەتری بەناو کوردستاندا کردو ئەم گەشتنامەیەی کردە کتێبێکی سەربەخۆ، کە شۆڕشی چواردەی تەمموزی (١٩٥٨) بەرپابوو، هات شۆڕشەکانی بەدرخان و سمکۆو حەمەپاشای ڕەواندزو شێخ مەحمودی لەکتێبێکدا بۆ لەچاپداین و هەڵوێستی کوردی بەرامبەر کۆمار دەربڕی. هەروەها لەفۆلکلۆری کوردیشەوە سێ چیرۆکی لەکتێبی (هەمیشە بەهار) دا لەساڵی (١٩٦٠) لەچاپ داو دەربارەی زمانیش لەساڵی (١٩٦٢) دا کتێبی (دەستورو فەرهەنگی کوردی) بلاَوکردەوە، لەساڵی (١٩٦٩) دا خوالێخۆشبوو لایەکی لەڕەخنەی ئەدەبی کوردی کردەوە بەکتێبی (نرخ شناسی) ئەو کەلەبەرەشی پڕکردەوە، پاش ئەوە بەدە ساڵ جوانکاریەکانی ناو ئەدەبی کوردی لەکتێبی (خۆشخوانی) دا خستیە بەردەست و دەربارەی ئەم دوو کتێبە دەڵێت «هێنام ڕستەی خۆشخوانیم کرد بەوشەیەک و کردم بەناو بۆ ئەم کتێبە کە قسە لەڕەوانبێژییەوە دەکات، وەکو لەکاتی خۆشیدا رستەی نرخ شناسیم کرد بەناو بۆ ئەو کتێبە کە باس لە لێکۆڵینەوەی ئەدەبی کوردی دەکات»!!
ئەگەر بەشێوەیەکی گشتی بڕوانینە بەرهەمەکانی دەبینین زۆربەی زۆریان دەربارەی ئەدەبی کوردین و هەندێکیشیان لەخانەی کەلەپوورو فۆلکلۆردا دادەنرێن و لەهەموو بەرهەمەکانیدا ئەمانەتی زانستی پاراستووەو هەموو سەرچاوەیەکی دیاری کردووەو لەنوسیندا شێوەیەکی نوێی گرتووەتەبەرو لەهەندێ بابەتە نوسیندا بەداهێنەر دەدرێتە قەڵەم.
(مستەفا نەریمان) لەچلەکەیدا دەڵێت: (لەو چل و دوو ساڵەی کە مامۆستا سەجادیم تیادا ناسیوەو تێکەڵاویم لەگەڵ پەیدا کردووە، خووڕەوشت و هەڵسوکەوتی ڕۆژانەی وەک نووکی قەڵەمەکەی خاوێن و بێگەرد بوو، لەپاشملە ناوی کەسی بەخراپە نەهێناوەو دڵی کەسیشی نەڕەنجاندووە).
بەو هێزەوە لەماوەی سی و یەک ساڵدا بیست و یەک کتێبی بەقەوارەی (٥٣٦٦) لاپەڕە چاپکردووە ئەمەش دەکاتە ٤%ی کتێبی کوردی ئەو ماوەیە، هیچ نوسەرێکی کوردمان بەقەوارەی کتێب نەگەیشتووەتە ڕادەی خزمەتی ئەو جگە لەمامۆستای پایە بڵند (مەلا عەبدولکەریم مودەریس) کە بەسێ هەزار لاپەڕە کەوتووەتە ژووریەوە. سەڕەرای ئەو هەموو بەرهەمە چاپکراوانە، سەجادی چەند بەرهەمێکی حازرە چاپی بەجێ ماوە وەک (بەرگی نۆهەمی رشتەی مرواری) و (بەرگی دووهەمی دەقەکانی ئەدەبی کوردی) و (کتێبی زیندەوەر)، هەروەها ڕۆژانە بیرەوەری تایبەت بەخۆی یاداشت کردبوو. لەگەڵ ئەوانەشدا هەرگیز لەخۆبایی نەبووەو هەوڵی ئەوەشی داوە بەرهەمی پوختترمان پێشکەش بکات، ڕۆشنبیرو ئەدیب و نوسەر دەبێت لەژیاننامەو خوڕەوشتەکانی کەڵک وەربگرن و بیکەنە مەشخەڵ لەگۆڕەپانی ڕۆشنبیرییاندا، بەمە روَحی مامۆستا شاد دەبێتەوە. هەرەوەک خوَی لەپێشەکی کتێبی (مێژووی ئەدەبی کوردی) دا دەڵێ: ) دەمێ ساڵە، بگرە ئەوەتەی هۆشم کردۆتەوە، لەکانگای دڵەوە حەزم لەئەدەب و ئەدەبیات کردووە، بەو بۆنەوە گەلێ جار خووم ئەدایە خوێندنەوەی ئەو شتانە کە ئاشنایەتیان بەئەدەبەوە هەیە، بەتایبەتی هینەکانی ڕۆژهەڵات چ عەرەبی، چ فارسی، ئەمە بێجگە لەئەدەبیاتی ڕۆژئاوا – جۆش و خرۆشێکی ئەدامێ و ئەیخستمە عالەمێکی ترەوە، ماوەیەکی باش ئەمە ئیشم بوو، بەبێ ئەوە بچم بەلای بیروباوەڕێکی ترا! ……)، دواتر دەڵێت (ڕۆژێک شتێکم ئەخوێندەوە، کە لێبومەوە سەرلەنوێ لەدڵی خۆما وردم ئەکردەوە، لەمەوە کتوپڕ ئەوە هات بەبیرما کە ئایە من چیم؟ ئینگلیز؟ نەو. عەرەبم؟ نەو .. بەڵکو کوردم باشە کە کوردم ئەبێ لەنەتەوەی کوردبم، کە لەنەتەوەی کورد بووم ئەمەی تێ گەیاندن، کە کورد ناوی لەلاپەڕەی ڕۆژگاردا هەیەو ئەمیش ئمێکە بۆ خۆی، زۆری پێ نەچوو لەو زەریایی خەیاڵە کەوتمە سەر ئەوە کە میللەت مادام میللەت بوو، بێ گومان دەبێ زمان و ئەدەبیات و تاریخی (مێژووی) ببێ، ئەگەر نەبێ بەهیچ ناژمێررێ و هیچ نی یە، لێرەدا سەرم لێ تێکچوو. تەماشای خۆم ئەکەم هیچی تر نیم تەنها کورد نەبێ، تەماشای بارەکەی تری ئەکەم سەیر ئەکەم تەنیا کورد نەبێ هەموو شتێکی ترم! کسپەیەک لەدڵمەوە هات، بەوە دڵی خۆم دایەوە کە نەتەوەی قەومێکم کە لەبەرە بەیانی مێژووە بەم زمانە کە من قسەی پێ ئەکەم و پێی ئەنوسم قسە ئەکەن و هیچ کۆسپێک لای نەداون لەڕێگەی خۆیان، بەتایبەتی کە ئەمیر شەرەفخانی بتلیسی لە (١٠٠٥) ی هیجری و (امین زەکی بەگ) لە (١٩٣٦) ی میلادی، مێژوویان بۆ قەومەکەم نوسیوە، بست بست گەشکەم ئەکردو هیوام بەخۆم و بەقەومەکەم تازەتر ئەبوەوە …)
مومتاز حەیدەری لەچلەی ماتەمینی مامۆستای نەمردا دەڵێت: «مردوو لنگی درێژ دەبێتەوە) ئەوەتا بەر لەساڵ و نیوێک وتارێکم لەخولی دووەمی ژمارەی (١٢) ی نوسەری کورد لەژێر ناوی (مامۆستا سەجادی، خەرمان بەرەکەت) دا نوسی، داوای ئەوەم کرد تا مامۆستا سەجادی لەژیانە میهرەجانێکی ئەدەبی گەورەی ڕێزگرتنی بۆ ساز بکرێ، بەڵام بەداخەوە زۆریش بەداخەوە، بەتاقە دێڕێکیش پێشوازی پێشنیارەکە نەکرا ….. !! ئێستاکەش وا ڕۆڕۆی بۆ دەکەین، فرمێسکی بۆ دەڕێژین، ئەرێ تاکەی، زیندووکوژەی مردوو پەرست بین؟!)
مامۆستا (هەژار موکریانی) لەوتارێکیدا بۆ کۆچی سەجادی نوسیوێتی (ڕۆژێک سەیری دوکانێکی بەغدام دەکرد، چەقەڵێکی مۆمیایی کراوی لێدانرابوو، لەژێر قاچیەوە لێی نوسرابوو (بیست و پێنج دیناری تەواو) من سەری زمانی خۆم گەست، هات بەدڵما، هەیاران! ئەم مام چەقەڵە موحتەرەمە ئاخۆ دەبێت بە زیندوویی سەر شاعیر، نوسەر، هونەرمەندێکی کورد بوبێ لەژیانیدا لەبرسان و لەترسان ئۆقرەی نەبوبێ و ئێستاکێ لاشەی مۆمیایی بەم دەردو مەخسەرە چوبێ؟ کێ ئەزانێ؟ هەزار دانە بەزیندویی فلسێ ناژی)، هەژار درێژەی بەوتارەکەی دەداو باسی چەند ڕۆشنبیرێکی کورد دەکات (مەلا مارفی کۆکەیی) ئەگەر بێژم لەبرسا مرد ڕەنگە باوەڕم پێنەکەن، چونکە ئەو دەم نانی وشک زۆر هەرزان بووە... قانیع هەتا مرد نان و دۆی خۆی لەپەنایەک نەدی... فایەق بێکەس کە چریکەی گوێی دوژمنانی کەڕ دەکرد، دوو لێفەی لەماڵدا نەبوو کە خۆی و منداڵەکانی پێداپۆشێ بەقەرزداری عارەق بەقەرزداری مرد.... گۆران ئەو ئەستێرە گەشەی ئاسمانی ئەدەبیاتی کورد، بۆ دابینبوونی بژێوی دەگاتە یافای فەڵەستین وتاربێژی ڕادیۆی (شەرقی ئەدنا) بێ... جگەرخوێن پەنجا ساڵ پتر بۆ شیعرو چیرۆکی کوردی چەوسایەوە لەجیاتی نان خوێنی جگەری خۆی دەخوارد، چەند لەکوردستان ژیاو من دەمناسی گەسکلێدەری کۆلاَنان لەو تێرتربوون، کەس ئیرەیی پێ نەدەبرد، ئەوانە لەژیان ئاوابون لەپاش مردنیان چاوا بوون؟)
بەداخەوە ئێستا کە مردوپەرستیشمان نەماوە ئەوا (٢٣) ساڵ بەسەر کۆچی دوایی مامۆستای هەمیشەزیندوودا تێدەپەڕێت کەس لەپەڕەی ڕۆژنامەیەکدا ساڵیادی کۆچی دوایی نەکردووە، یان بابەتێکی دەستنوسی نەکرا بەکتێب بۆ؟ لەم (٢٣) ساڵەدا تەنها لەژمارە (٢٨) ی گۆڤاری (ڕۆڤار) کە تایبەتە بەدامەزرێنێک یادی کردۆتەوە، بەڵام دەرچوونی ژمارەکەی هاوکات نی یە لەگەڵ ساڵی کۆچی دواییەکەی، گۆڤارەکە ٢٥/٢/٢٠٠٤ دەرچووە، واتە ٢٥/٢ بەڵام، مامۆستا ١٣/١٢ کۆچی دوایی کردووە، من لەلایەن خۆمەوە زۆرزۆر دەستخۆشی لەکارمەندانی ئەو گۆڤارە دەکەم کە گۆڤارەکە سەر بەچاپ و پەخشی سەردەمە، هیوای سەرکەوتنیان بۆ دەخوازم. هەرچەندە مامۆستا لەسەر بواری ئەدەب و ڕۆشنبیری دەستەی دەزگای میری مامۆستایان لەگەڵ دەستەیەک لاوان و قوتابیاندا ڕاپێچی بەندیخانە کردەوە، هەر لەو سەردەمەدا کوڕێکی بەناوی (دانا) شەهید کراوە، وابزانم ساڵی شەهیدکردنەکەی (١٩٨٢-١٩٨٣) بووە. هەتا لەژیاندا مابوو قسەی جوانی کردبوو، یەکێک لەو قسە بەنرخانەی ئەوەیە وتبوی (ئەگەر خۆت سەری خۆت نەخورێنی، کەس بۆت ناخورێنێ) ئەگەر بەڕێز (دلێر) ی کوڕی کتێبی (یادی سجادی) کەپێکهاتووە لەکۆمەڵێک وتارو شیعر لەیادەکەیدا خوێنراونەتەوە یان لەگۆڤارو ڕۆژنامەکاندا بڵاوکراونەتەوە، نەکردایە بەکتێب لەوە نەدەچوو کەس ئەو ئەرکەی بخستایەتە سەرشانی، زۆربەی شانۆکارو هونەرمەندان سودێکی زۆریان لە (ڕشتەی مرواری) کردووە، کردویانە بەنواندن و دراما کەچی کەس لەوانە شتێکی بۆ نەنوسیوە وەک وەفایەک، دەبێت بە بەوەفایان و نوسەران ئەو دەستنوسانەی کە مامۆستا مەرگ ڕێگەی پێنەدا بیکات بەکتێب، بیکەن بەکتێب یان زۆربەی کتێبەکانی لەبازاڕدا یان لەکتێبخانە ئەهلیەکاندا نەماون یان کە کەم بونەتەوە لەچاپی بدەنەوە بۆی، نەفەوتێن و کتێبخانەی کوردی پێ دەوڵەمەند بێت و گەنجانی ئەمڕۆش بتوانن سودی لێوەربگرن.
ئەمەش ناوی کتێبەکانی و ساڵی دانانیانن:-

١. مێژووی ئەدەبی کوردی، (١٩٥٢) و (چاپی دووەم ١٩٧١) .
٢. ناوی کوردی، (١٩٥٣) .
٣. ڕشتەی مرواری، بەرگی یەکەم، (١٩٥٧) و (چاپی دووەم ١٩٩٩) و (چاپی سێیەم ٢٠٠٥)
٤. ڕشتەی مرواری، بەرگی دووەم، (١٩٥٧) و (چاپی دووەم ١٩٩٩) و (چاپی سێیەم ٢٠٠٥) .
٥. ڕشتەی مرواری، بەرگی سێیەم، (١٩٥٨) و (چاپی دووەم ١٩٩٩) و (چاپی سێیەم ٢٠٠٥) .
٦. ڕشتەی مرواری، بەرگی چوارەم، (١٩٦٨) و (چاپی دووەم ١٩٩٩) و (چاپی سێیەم ٢٠٠٥) .
٧. ڕشتەی مرواری، بەرگی پێنجەم، (١٩٧٢) و (چاپی دووەم ١٩٩٩) و (چاپی سێیەم ٢٠٠٥) .
٨. ڕشتەی مرواری، بەرگی شەشەم، (١٩٧٩) و (چاپی دووەم ١٩٩٩) و (چاپی سێیەم ٢٠٠٥) .
٩. ڕشتەی مرواری، بەرگی حەوتەم، (١٩٨٠) و (چاپی دووەم ١٩٩٩) و (چاپی سێیەم ٢٠٠٥) .
١٠. ڕشتەی مرواری، بەرگی هەشتەم، (١٩٨٣) و (چاپی دووەم ١٩٩٩) و (چاپی سێیەم ٢٠٠٥) .
١١. گەشتێک لەکوردستاندا، (١٩٥٦) .
١٢. شۆڕشەکانی کورد (١٩٥٩) و (چاپی دووەم ٢٠٠٥) .
١٣. هەمیشە بەهار (١٩٦٠) .
١٤. دەستوورو فەرهەنگی زمانی کوردی، (١٩٦١) .
١٥. ئەدەبی کوردی و لێکۆڵینەوەی ئەدەبی کوردی، (١٩٦٨) .
١٦. نرخ شناسی، (١٩٧٠) .
١٧. دوو چامەکەی نالی و سالم، (١٩٧٣) .
١٨. کوردەواری، (١٩٧٤) .
١٩. دەقەکانی ئەدەبی کوردی (١٩٧٨) .
٢٠. خۆشخوانی، (١٩٧٨) .

وە دوو نامیلکەی دەرکردووە، یەکەمیان بۆ یادی شاعیری پایەبەرز (پیرەمێرد) کە بەناوی (یادی پیرەمێرد) ەوە لەساڵی (١٩٥١) دەری کردووە کە (١١٢) لاپەڕەیە، دووەمیان بۆ یادی مێژوونوسی پایەبەرز (محەمەد ئەمین زەکی بەگ) کە بەناوی (یادی کۆچی محەمەد ئەمین زەکی) ەوە لەساڵی (١٩٤٨) دا دەری کردووە کە (٨٠) لاپەڕەیە

داگرتنی كتیبه‌كان
-----------

به‌رگی یه‌كه‌م - ARCHIVE

به‌رگی دووه‌م - ARCHIVE

_________________

منتدی إقرأ الثقافي على الفيسبوك

علاءالدين سوجادى ئەدەبى كوردى زيندوو كردەوە - ئيوەش كتيبخانەى ئەليكترونيى كورديتان بنيادنا
دەستتان خۆش

بارك الله فيكم
وجزاكم الله خيرا
واحسن الله اليكم
واعانكم الله ويسر امركم
كان الله لكم وكثر من امثالكم
ادام الله بقائكم علي الخير

_________________
ڕشته‌ی مرواری (1تا8 ) علاءالدین سه‌جادی 30tl3wk

صفحة المنتدي علي الفيسبوك

» مێژووی ئه‌ده‌بی كوردی - علاءالدین سه‌جادی
» مێژووی ڕاپه‌ڕینی كورد - علاءالدین سه‌جادی
» دوو ڕشته‌ - مه‌لا عبدالكریمی مدرس
» يادى سجادى - دلێر علاءالدین سجادی
» ڕشته‌ى مروارى چاپێكى تر 9 به‌رگ دانراوى عه‌لائه‌دين سه‌ججادى